Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği

Özet

Uluslararası İlişkiler'in kavramsal gelişiminde gerçekçi teorinin ayrı bir yeri vardır. 1930'ların sonundan 1980'lerin ortasına kadar disiplinin neredeyse mutlak hakimi olan gerçekçi okul, alan üzerindeki etkisi nedeniyle sıklıkla "uluslararası ilişkilerin teorisi" olarak ifade edilmiştir. Ortaya attığı tartışmalı kavramların yanı sıra, uluslararası ilişkileri felsefe, tarih ve hukukun etkilerinden kurtararak, ele aldığı konuları kavramlar aracılığıyla incelemenin öncülüğünü yaparak da disiplinin gelişimine katkıda bulunan gerçekçiliğin belki de en etkileyici yanı uzun süreli etkinliğidir. Her ne kadar dayandığı güç politikası düşüncesinin konservatif yapısı, gücün mutlak olarak ölçülemez/hesaplanamaz bir olgu olması, "güç dengesi" politikasına ve analiz odaklı olarak devlete yapılan aşırı vurgu, analizde merkezi bir kavram olan ulusal çıkarın tanımlamaya direnişi, determinist yapısı ve benzeri diğer yönleriyle yıllar içerisinde sürekli eleştirilere muhatap olmuşsa da, realist gelenek yıllar içerisinde yeni açılımlar, eklemeler, gözden geçirmeler ve yöntemsel değişimlerle ayakta kalmayı başarmıştır. Üstelik tüm eleştirilere rağmen, basitliği ve anlaşılırlığıyla realizm, Uluslararası İlişkiler' in en etkin ve yaygın teorisi olmaya da devam ediyor.

Anahtar kelimeler

Teorileşme, Realizm (Gerçekçilik), Neo-Realizm, Ulusal Çıkar, Güç

Atıf

Aydın, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 1, Sayı 1 (Bahar 2004), s. 33-60.

Bağlılıklar

• Mustafa Aydın, Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü