Rejim Teorileri İnsan Hakları Sorunlarının İncelenmesinde Çerçeve Olarak Kullanılabilir mi?

Özet

Uluslararası rejimler hem uluslararası siyasette hem de uluslararası ilişkiler literatüründe giderek artan bir yer ve önem kazanmaya başladı. Bunun başlıca sebebi tüm insanlığın karşı karşıya bulunduğu acil ve artan sorunlar karşısında çözüm üretebilecek uluslararası işbirliğine herzamankinden fazla duyulan ihtiyaçtır. Fakat ilgili akademik tartışma, rejimlerin kavramsallaştırılması, kurulması, sürdürülmesi ve etkinliği üzerine ciddi bir anlaşmazlık içerisindedir. İnsan hakları alanı bu anlaşmazlık ve karışıklık durumundan muaf olmadığı gibi, bu durumdan, insan hakları konularının uluslararası işbirliğine görünüşte direnç göstermesi sebebi ile daha çok etkilenmektedir. Bu makale bu konuları üç kısımda ele almaktadır. İlk olarak, rejimlerin kavramsallaştırılması ile ilgili başlıca teorik yaklaşımlar gözden geçirilmektedir. İkinci olarak, bu gözden geçirmenin insan hakları rejimleri için anlamı açıklanmaktadır. Ve son olarak, uluslararası aktörlerin, baskın ve birbiri ile rakip rejim teorileri çerçevesinde işbirliği motivasyonları araştırılmakta ve bunun insan hakları konularına olan bağlantıları ve ilgisi incelenmektedir.

Anahtar kelimeler

Uluslararası Rejimler, İnsan Hakları, Neoliberalizm, Realizm, Kognitivizm.

Atıf

Aksoy, Sevilay Z., “Rejim Teorileri İnsan Hakları Sorunlarının İncelenmesinde Çerçeve Olarak Kullanılabilir mi?”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 2, Sayı 5 (Bahar 2005), s. 1-23.

Bağlılıklar

• Sevilay Z. Aksoy, Yrd. Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü