Sınıraşan Nehirlerdeki Su Uyuşmazlıklarına Farklı Yaklaşımlar: Uluslararası İlişkiler Disiplini Ne Sunabilir?

Özet

Su, bireylerin en temel gereksinimi olma ve başlıca ekonomik faaliyetlere kaynaklık etme özelliği ile ulusların devamlılığı için yaşamsal bir kaynaktır. 1970'lerden günümüze dünyada özellikle kurak ve yarı-kurak iklim kuşaklarında yer alan ülkelerin sağlıklı ve yeterli su kaynaklarına ulaşmada karşılaştıkları güçlükler ve giderek artan su kıtlığının sosyal, ekonomik ve politik yaşama olan olumsuz etkileri gözlenmiştir. Bu çarpıcı gelişmeler sonucunda, çeşitli disiplinlerden akademisyen ve uzmanlar arasında su kaynakları arz ve talep dengesinin bozulmasının bir sonucu olarak ortaya çıkabilecek çatışmalarla ilgili süregelen bir tartışma başlamıştır. Bu tartışma çerçevesinde, Uluslararası İlişkiler Disiplininin realizm ve liberal kurumsalcılık gibi önde gelen teorik yaklaşımları ve uluslararası (liberal) siyasi iktisat gibi alt kollarının temel önermeleriyle bağdaştırılabilir sınıraşan su kaynakları politikalarına ilişkin üç yaklaşım tanımlanabilir: "Su Savaşları" (Realizm), Bütüncül Su Kaynakları Yönetimi (Kurumsalcılar) ve Sanal Su (Uluslararası Siyasi İktisat). Makale, sınıraşan nehir havzalarındaki su uyuşmazlıklarıyla ilgili bu üç yaklaşımı Uluslararası İlişkiler Disipliniyle ilişkilendirerek tartışmaktadır.

Anahtar kelimeler

Sınıraşan Su Kaynakları, Uluslararası İlişkiler Teorisi, Su Savaşları, Sanal Su, Bütüncül Su Kaynakları Yönetimi

Atıf

Kibaroğlu Ayşegül ve Sümer, Vakur, “Sınıraşan Nehirlerdeki Su Uyuşmazlıklarına Farklı Yaklaşımlar: Uluslararası İlişkiler Disiplini Ne Sunabilir?”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 3, Sayı 12 (Kış 2006-2007), s. 21-48.

Bağlılıklar

• Ayşegül Kibaroğlu, Doç. Dr., Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü
• Vakur Sümer, Arş. Gör., Selçuk Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü