Savaşların Açıklanmasında “Fırsat ve İsteklilik” Ön Kuramsal Çerçevesi ve Kullanım Alanları

Özet

Uluslararası İlişkilerin ana kuramları zaman ve mekân açısından istisnailik kabul etmeyen genellenebilir bir bilgi üretmeyi amaçlar. Ne var ki, bazı aktörler ve vakaları açıklamakta her zaman başarılı olamaz. Benjamin Most ve Harvey Starr’a göre, genellenebilir ve evrensel modeller hususi olarak belirlenmiş koşullar üzerine kurulmuştur ve bu yüzden dış politika yapımı ve uluslararası ilişkiler olguları ile ilgili sistemik bir anlayış geliştirmekte yetersiz kalabilirler. Bu yüzden dünya meselelerini daha tutarlı ve genel bir model vasıtasıyla açıklayabilmek için “fırsat ve isteklilik” ön kuramsal çerçevesini önermişlerdir. Bu çerçeve, uluslararası ilişkileri analiz ederken kuvvet üstünlüğü, rejim şekli, sistemin yapısı veya elit kompozisyonu gibi somut değişkenleri özellikle vurgulamaz. Bunun yerine, “fırsat ve isteklilik” bu koşulların neyi temsil ettiğiyle ve devlet davranışlarını nasıl şekillendirdiğiyle daha fazla ilgilidir. Diğer bir ifadeyle, genelleme yaparken istisnai vakaları açıklama gücünü yitirmeyen bir model tavsiye eder.

Anahtar kelimeler

Ön Kuramsal Çerçeve, Fırsat ve İsteklilik, Çatışma

Atıf

Özpek, Burak Bilgehan, “Savaşların Açıklanmasında “Fırsat ve İsteklilik” Ön Kuramsal Çerçevesi ve Kullanım Alanları”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 13, Sayı 59, 2018, s. 33-48, DOI: 10.33458/uidergisi.523825

Bağlılıklar

• Burak Bilgehan ÖZPEK, Doç. Dr., Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi